Ostatnie miesiące na przerwanie biegu przedawnienia na skutek próby ugodowej

Z dniem 30 czerwca 2022 roku kończy się możliwość przerywania biegu przedawnienia, nawet wielokrotnego, poprzez składanie zawezwań do próby ugodowej.

Dotychczas zawezwanie do próby ugodowej niejednokrotnie było składane w celu przerwania biegu przedawnienia, np. w ostatnim dniu upływu okresu przedawnienia. Zdarzały się sytuacje, gdy w sprawie tego samego roszczenia zawezwania składane były kilkukrotnie, w wyniku czego okres przedawnienia po każdym takim przerwaniu, biegł na nowo. Faktyczny skutek takich działań polegał na tym, że wierzyciel mógł w istocie wydłużać dowolnie okres przedawnienia.

Proceder ten stał się nawet przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, który stwierdził ostatecznie, że każde zawezwanie do próby ugodowej przerywa bieg przedawnienia, zaś cele towarzyszące wierzycielowi – wnoszącemu drugie i następne zawezwanie do próby ugodowej – nie podlegają badaniu (por. wyrok SN z 17.06.2021 r., II CSKP 104/21, LEX nr 3207835).

Stanowisko Sądu Najwyższego z dniem 30 czerwca 2022 roku przestanie mieć doniosłe znaczenie, gdyż w tej dacie wejdzie w życie nowelizacja Kodeksu cywilnego i Kodeksu postępowania cywilnego, tj. ustawa z dnia 2 grudnia 2021 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw.

Nowelizacja ta przyniesie istotną zmianę polegającą na tym, że zawezwanie do próby ugodowej nie będzie przerywało przedawnienia, a spowoduje tylko jego zawieszenie na czas postępowania. Oznacza to, że po zakończeniu postępowania pojednawczego przedawnienie będzie biegło dalej. Innymi słowy, jeżeli wnieśliśmy zawezwanie, np. na miesiąc przed upływem okresu przedawnienia, po zakończeniu postępowania pojednawczego, zostanie nam tylko miesiąc do przedawnienia roszczenia. Przedawnienie – odmiennie niż jest to obecnie – nie zacznie biec na nowo, od początku.

Jest to istotna zmiana, która będzie odczuwalna szczególnie w sytuacjach, gdy np. wnosimy zawezwanie do próby ugodowej wspomnianego ostatniego dnia okresu przedawnienia. Praktyczna konsekwencja nowelizacji jest bowiem taka, że od razu po zakończeniu posiedzenia ugodowego, powinniśmy być przygotowani na złożenie pozwu, gdyż po „odwieszeniu” przedawnienia pozostanie nam w istocie jeden, ostatni dzień okresu przedawnienia.

Dotychczasowe przepisy, a zatem możliwość przerwania biegu przedawnienia stosowane będą tylko do postępowań pojednawczych wszczętych i niezakończonych przed 30 czerwca 2022 roku.